Το έγκαυμα

Τι είναι έγκαυμα

Ο όρος «έγκαυμα» σημαίνει κάτι περισσότερο από την αίσθηση καψίματος που σχετίζεται με αυτό το είδος τραυματισμού. Το έγκαυμα είναι ίσως ένα από τα πιο επώδυνα τραύματα που μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο.

Τα εγκαύματα είναι ένας από τους πιο κοινούς οικιακούς τραυματισμούς, ιδιαίτερα στα παιδιά.

Τα περισσότερα άτομα αναρρώνουν από εγκαύματα χωρίς σοβαρές επιπλοκές της υγείας, ανάλογα φυσικά με την αιτία και το βαθμό του εγκαύματος.

Πιο σοβαρά εγκαύματα όμως απαιτούν επείγουσα ιατρική φροντίδα για την πρόληψη επιπλοκών και θανάτου. Τα βαθιά εγκαύματα ιστού (3ος ή 4ος βαθμός), αφήνουν φυσικές ουλές και μπορεί να απαιτήσουν χειρουργικές επεμβάσεις και δερματικά μοσχεύματα για να θεραπευτούν εντελώς και να ανακτήσουν κινητικότητα.

Οι  πλαστικοί χειρουργοί που εκτελούν τις χειρουργικές επεμβάσεις κάνουν το καλύτερό τους για την αποκατάσταση της σωματικής βλάβης. Ωστόσο οι άνθρωποι που υπέστησαν σοβαρά εγκαύματα αντιμετωπίζουν μια μακρά διαδικασία αποκατάστασης για να ανακτήσουν τις βασικές σωματικές τους λειτουργίες, να προσαρμοστούν στην αλλαγμένη εμφάνισή τους και να ζήσουν με αυτοπεποίθηση και ανεξάρτητοι.

Οι συναισθηματικές και ψυχικές ουλές απαιτούν κατανόηση στη μακρά διαδικασία της επούλωσης.

Είδη εγκαύματος

Θερμικά εγκαύματα – Προκαλούνται από φωτιά (ακόμα και από το θερμικό κύμα – θερμός αέρας μακριά από τη φλόγα), καυτά υγρά και καυτά αντικείμενα. 

Ηλεκτρικά εγκαύματα – Προκαλούνται από την επίδραση ηλεκτρικού ρεύματος. Μπορούν να προκαλέσουν εκτεταμένες βλάβες σε διάφορα όργανα, καθώς το ηλεκτρικό ρεύμα περνά μέσα από το σώμα.

Χημικά εγκαύματα – Προκαλούνται όταν το δέρμα ή τα μάτια έρχονται σε επαφή με  διαβρωτική ουσία, όπως τα οξέα ή οι αλκαλικές βάσεις.  Αυτοί οι τύποι εγκαυμάτων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι επειδή οι τοξικές αναθυμιάσεις μπορεί  να προκαλέσουν επιπλέον αναπνευστική, εσωτερική ζημιά. Επίσης, τα χημικά εγκαύματα μπορεί να επηρεάσουν τα εσωτερικά όργανα αν επέλθει κατάποση των χημικών προϊόντων.

Ηλιακά-ακτινοβολίας εγκαύματα – Προκαλούνται από την έκθεση σε  ηλιακή ακτινοβολία ή θεραπευτικές διαγνωστικές ακτινοβολίες. Άλλες πηγές ακτινοβολίας με κίνδυνο εγκαύματος, είναι το Laser αποτρίχωσης και οι λαμπτήρες μαυρίσματος.

Εισπνευστικά εγκαύματα – Προκαλούνται από την εισπνοή καπνού. Ανησυχητικοί παράγοντες είναι οι:

  • Σύγχυση ή διέγερση
  • Αιθάλη (καπνιά) στα πτύελα
  • Βραχνάδα φωνής, αδυναμία ομιλίας ή συριγμός
  • Κεφαλαλγία
  • Καταβολή
  • Ναυτία- Εμετός
  • Κώμα / υπνηλία
  • Ταχυκαρδία και ταχύπνοια
  • Σπασμοί
  • Συμπτώματα δηλητηρίασης με μονοξείδιο του άνθρακα

Εγκαύματα τριβής – Προκαλούνται από τριβή με συχνή αιτία τα οδικά ατυχήματα ενώ εξαρτώνται από το είδος της επιφάνειας (λεία ή τραχιά), τη θερμότητα της επιφάνειας και την ταχύτητα της τριβής. Αποτελούν συνδυασμό εγκαύματος θερμότητας και εκδοράς.

Κρυοπαγήματα – Προκαλούνται από το έντονο κρύο και επηρεάζουν το δέρμα και τους υποκείμενους ιστούς. Τα σημεία που επηρεάζονται συχνότερα είναι τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, τα πτερύγια των αυτιών, η μύτη και τα χείλη.

Βαθμοί εγκαύματος

Υπάρχουν τρεις κύριοι βαθμοί εγκαυμάτων: πρώτος, δεύτερος και τρίτος βαθμός. Κάθε βαθμός στηρίζεται στη σοβαρότητα της δερματικής βλάβης, με το έγκαυμα πρώτου βαθμού είναι το πιο ήπιο και το έγκαυμα τρίτου βαθμού το πιο σοβαρό.

Ο βαθμός του εγκαύματος δεν εξαρτάται από την αιτία του. Το έγκαυμα με κάποιο καυτό υγρό, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα τρίτου βαθμού, ανάλογα με τη θερμοκρασία του υγρού και για πόση ώρα παρέμεινε σε επαφή με το δέρμα.

Όταν αντιμετωπίζονται γρήγορα και άμεσα, τα εγκαύματα πρώτου και δευτέρου βαθμού έχουν ευοίωνη έκβαση. Αυτά τα εγκαύματα σπάνια προκαλούν το σχηματισμό ουλώδους ιστού, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε δυσχρωμία του δέρματος στο σημείο του εγκαύματος. Το κλειδί είναι η ελαχιστοποίηση περαιτέρω βλάβης και λοίμωξης.

Η εκτεταμένη βλάβη από σοβαρά εγκαύματα δεύτερου και τρίτου βαθμού μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στους βαθείς ιστούς του δέρματος, τα οστά και άλλα όργανα. Οι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν:

  • Χειρουργική επέμβαση
  • Φυσικοθεραπεία
  • Αποκατάσταση
  • Δια βίου φροντίδα

Είναι πολύ σημαντικό να λάβετε σωματική θεραπεία για τα εγκαύματά σας, αλλά μην ξεχνάτε ότι και η ψυχική σας υγεία χρειάζεται υποστήριξη.

 

Εγκαύματα πρώτου βαθμού

Τα εγκαύματα πρώτου βαθμού προκαλούν μικρή δερματική βλάβη. Ονομάζονται επίσης επιφανειακά εγκαύματα, επειδή επηρεάζουν μόνο το άνω στρώμα του δέρματος.

Ενδείξεις ενός εγκαύματος πρώτου βαθμού είναι:

  • Η ερυθρότητα
  • Η ήπια φλεγμονή ή διόγκωση
  • Ο πόνος
  • Το ξηρό και ξεφλουδισμένο δέρμα που συμβαίνει με την επούλωση του εγκαύματος

Από τη στιγμή που το εν λόγω έγκαυμα επηρεάζει μόνο το άνω στρώμα του δέρματος, τα συμπτώματα εξαφανίζονται μόλις τα κύτταρα του δέρματος αποπέσουν. Εγκαύματα πρώτου βαθμού τυπικά επουλώνονται μέσα σε 7 με 10 ημέρες δίχως το σχηματισμό ουλώδους ιστού.

Θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας εάν το έγκαυμα επηρεάζει μία μεγάλη περιοχή του δέρματος (περισσότερο από 7,5 εκατοστά) και εάν εντοπίζεται στο πρόσωπο ή σε κάποια μεγάλη άρθρωση, όπως:

  • Το γόνατο
  • Ο αστράγαλος
  • Το άκρο ποδός
  • Η σπονδυλική στήλη
  • Ο ώμος
  • Ο αγκώνας
  • Ο πήχης

 

Εγκαύματα δεύτερου βαθμού

Τα εγκαύματα δεύτερου βαθμού είναι πιο σοβαρά, επειδή η βλάβη εκτείνεται πέρα από το άνω στρώμα του δέρματος. Ένα τέτοιο έγκαυμα προκαλεί το σχηματισμό φυσαλίδων στο δέρμα, το οποίο εμφανίζει εξαιρετική ερυθρότητα και πόνο. Ορισμένες φυσαλίδες ανοίγουν προσδίδοντας στο έγκαυμα μία υγρή εμφάνιση.

Λόγω της ευαίσθητης φύσης αυτών των πληγών, θα πρέπει να διατηρείτε την περιοχή καθαρή και να την προστατεύετε με τη χρήση επιδέσμου, ώστε να αποτρέψετε τυχόν λοίμωξη. Αυτό θα βοηθήσει και στην ταχύτερη ανάρρωση από το έγκαυμα. Κάποια εγκαύματα δεύτερου βαθμού χρειάζονται περισσότερο από τρεις εβδομάδες για να επουλωθούν, αλλά τα περισσότερα επουλώνονται μέσα σε δύο με τρεις εβδομάδες χωρίς το σχηματισμό ουλώδους ιστού, αλλά συχνά με χρωματικές αλλαγές στο δέρμα. Όσο πιο έντονες είναι οι φυσαλίδες τόσο μεγαλύτερος είναι ο χρόνος επούλωσης του εγκαύματος. Σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις χρειάζεται μεταμόσχευση δέρματος για την αποκατάσταση της βλάβης. Σε αυτή τη διαδικασία, λαμβάνεται υγιές δέρμα από μία άλλη περιοχή του σώματος και μετακινείται στην περιοχή του εγκαύματος.

 

Εγκαύματα τρίτου βαθμού

Τα εγκαύματα τρίτου βαθμού είναι τα πιο σοβαρά, προκαλούν τη μεγαλύτερη βλάβη η οποία εκτείνεται σε κάθε στρώμα του δέρματος.

Υπάρχει μία λανθασμένη αντίληψη ότι τα εγκαύματα τρίτου βαθμού είναι τα πιο επώδυνα. Ωστόσο, με αυτό τον τύπο εγκαύματος η βλάβη είναι τόσο εκτεταμένη που μπορεί να μην υπάρχει καθόλου πόνος λόγω νευρικής βλάβης.

Δεν υπάρχει ένας καθορισμένος χρόνος για την επούλωση των εγκαυμάτων τρίτου βαθμού.

Συγκριτικά με τα εγκαύματα πρώτου και δευτέρου βαθμού, τα εγκαύματα τρίτου βαθμού ενέχουν τις περισσότερες, επιπλοκές όπως λοιμώξεις, απώλεια αίματος και σοκ, το οποίο θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει σε θάνατο. Την ίδια στιγμή, όλα τα εγκαύματα ενέχουν τον κίνδυνο μόλυνσης, επειδή βακτήρια μπορεί να εισέλθουν από τις ασυνέχειες του δέρματος.

 

Βαθμοί εγκαύματος από κρυοπάγημα

1ου βαθμού: παρουσιάζεται άλγος, μούδιασμα και κνησμός. Δεν προκαλούν μόνιμες βλάβες.

2ου βαθμού: Το δέρμα μπορεί να το αισθάνεστε ζεστό και πιθανόν να παρουσιαστούν φυσαλίδες με υγρό.

3ου βαθμού: οι μύες, τα αγγεία, τα νεύρα και οι τένοντες παγώνουν. Παρουσιάζονται μεγάλες φυσαλίδες, απώλεια λειτουργικότητας και νέκρωση ιστών. Ενδέχεται να προκληθεί γάγγραινα ή σήψη. Χρήζουν άμεσης και ειδικής ιατρικής φροντίδας.

Τρόποι αντιμετώπισης

Καλέστε το 166 ή τον γιατρό εάν:

Close up shot of toy ambulance
  • Το έγκαυμα είναι εκτεταμένο (έχει μέγεθος παλάμης ή μεγαλύτερο).
  • Δεν είστε βέβαιοι πόσο βαρύ ή σοβαρό είναι το έγκαυμα.
  • Το έγκαυμα έχει προκληθεί από χημικά ή ηλεκτρισμό.
  • Ο εγκαυματίας δείχνει σημάδια καταπληξίας.
  • Ο εγκαυματίας  εισέπνευσε καπνό.
  • Γνωρίζετε ή υποπτεύεστε πως η αιτία του εγκαύματος είναι η σωματική κακοποίηση.
  • Υπάρχουν άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με τα εγκαύματα (οίδημα προσώπου, πυρετός και ρίγος, στομαχικές διαταραχές, πονοκέφαλος, σύγχυση ή λιποθυμία, σημάδια αφυδάτωσης).

Πως αντιμετωπίζονται τα θερμικά εγκαύματα

Ο γενικός κανόνας αντιμετώπισης σε θερμικά εγκαύματα είναι:

  • τοποθετήστε την πληγείσα περιοχή σε δροσερό (όχι παγωμένο) νερό για περίπου 10 λεπτά
  • αφαιρέστε τα ρούχα (εκτός αν έχουν κολλήσει στο δέρμα) και τα όποια κοσμήματα από την τραυματισμένη περιοχή, καθώς το έγκαυμα συχνά προκαλεί οίδημα και θα είναι δύσκολο να απομακρυνθούν στη συνέχεια

 

Τι να ΜΗΝ κάνετε:

  • ΜΗΝ εφαρμόσετε οδοντόκρεμα, βούτυρο, πάγο ή οποιοδήποτε οικιακό γιατροσόφι πάνω σε βαρύ έγκαυμα.
  • ΜΗΝ εκπνέετε, μη φυσάτε και μη βήχετε κοντά στο έγκαυμα.
  • ΜΗΝ πειράξετε τις φουσκάλες ή το νεκρωμένο δέρμα.
  • ΜΗΝ αφαιρέσετε ρούχα που έχουν κολλήσει επάνω στο δέρμα.
  • ΜΗ χορηγήσετε τίποτα στον εγκαυματία από το στόμα, αν υπάρχει βαρύ έγκαυμα.
  • ΜΗ βουτήξετε ένα βαρύ έγκαυμα σε παγωμένο νερό

Εγκαύματα 1ου βαθμού (επιφανειακά):

Κατά κανόνα τα εγκαύματα πρώτου βαθμού δεν χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας. Μια καλή ενυδατική κρέμα κάνοντας απαλό μασάζ στο δέρμα σας, είναι αρκετή. Μη χρησιμοποιείτε αλοιφές με βάση το πετρέλαιο, όπως η βαζελίνη. Διακόψτε τη χρήση της κρέμας με οποιαδήποτε συμπτώματα ερεθισμού ή αλλεργικής αντίδρασης και επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Επικοινωνήστε με το γιατρό αν ο πόνος επιμείνει και μετά τις πρώτες 48 ώρες ή αν εμφανιστούν συμπτώματα μόλυνσης. Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν αυξημένο πόνο, ερυθρότητα, οίδημα, έκκριση ή πύον από το έγκαυμα, πρησμένους λεμφαδένες, ή πυρετό. Επίσης επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό αν υπάρχουν συμπτώματα αφυδάτωσης: δίψα, ξερό δέρμα, ζάλη, τάση για απώλεια αισθήσεων ή μειωμένη ενούρηση.  Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα θα πρέπει να επισκεφθούν αμέσως γιατρό.

 

Εγκαύματα 2ου βαθμού (μερικού πάχους):

Εγκαύματα δευτέρου βαθμού με επιφάνεια μεγαλύτερη από το 10% του σώματος χρήζουν άμεσης και ειδικής ιατρικής φροντίδας.

 

Εγκαύματα 3ου βαθμού (ολικού πάχους):

Ποτέ μην προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε ένα έγκαυμα τρίτου βαθμού μόνοι σας. Καλέστε αμέσως το 166.

 

Τα εγκαύματα 2ου και 3ου βαθμού με μεγάλο βάθος απαιτούν την άμεση εκτίμηση του πλαστικού χειρουργού που πρέπει να αποφασίσει αν χρειάζεται συντηρητική αντιμετώπιση ή χειρουργική επέμβαση. Στην περίπτωση χειρουργικής επέμβασης γίνεται αφαίρεση της εγκαυματικής επιφάνειας και κάλυψη της με δερματικά μοσχεύματα, τα οποία μπορεί να αποτρέψουν τη μόλυνση και να επιταχύνουν την επούλωση. Τα μοσχεύματα μπορεί να προέρχονται από τον ίδιο τον ασθενή (ο πλαστικός χειρουργός τα λαμβάνει από δότριες περιοχές, όπως το μηρό, την κοιλιακή χώρα κ.ά.). Ακόμα, χρησιμοποιούνται μοσχεύματα και από τράπεζες δέρματος. Επιπλέον, υπάρχουν και βιοσυνθετικά υποκατάστατα δέρματος από σιλικόνη, φιλμ σιλικόνης, κολλαγόνο κ.ά.

Ο κνησμός μετά από έναν τραυματισμό εγκαύματος είναι συχνά τόσο έντονος που δυσχεραίνει τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να κοιμηθούν εξαιτίας της συνεχούς φαγούρας. Ο κνησμός αρχίζει συχνά μέσα σε δύο εβδομάδες από το έγκαυμα και μπορεί να διαρκέσει μεταξύ ενός έτους και 18 μηνών. Συζητήστε τις ατομικές ανάγκες σας με το γιατρό σας.

Πώς αντιμετωπίζονται τα ηλεκτρικά εγκαύματα

First Aid Training - Electric shock

Σε περίπτωση ηλεκτροπληξίας βεβαιωθείτε ότι έχετε διακόψει την παροχή του ρεύματος, αν το θύμα είναι σε επαφή με την πηγή του ρεύματος θυμηθείτε ότι το ρεύμα μπορεί να χτυπήσει και εσάς. Υπάρχει νερό το πάτωμα; Μην πατάτε στο νερό και μη πλησιάζετε το θύμα σε βρεγμένη επιφάνεια. Μην σπεύσετε να το βοηθήσετε προτού ελέγξετε τα παραπάνω. Χρησιμοποιείστε ένα ξύλο για να μετακινήσετε το θύμα μακριά από την πηγή του ρεύματος.

 

Μια σημαντική σημείωση για τα ηλεκτρικά εγκαύματα

Ακόμα και τα εγκαύματα πρώτου βαθμού που προκαλούνται από ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να επηρεάσουν περισσότερο από την επιφανειακή στοιβάδα του δέρματος που εσείς βλέπετε. Για αυτό σε όλα τα ηλεκτρικά εγκαύματα, θα πρέπει να μεταφέρετε τον ασθενή άμεσα σε νοσοκομείο, ώστε να αξιολογηθούν όχι μόνο τα επιφανειακά εγκαύματα στο σημείο εισόδου και εξόδου του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και η καρδιακή, η μυϊκή αλλά και η γενική κατάσταση της υγείας του.

Πώς αντιμετωπίζονται τα εγκαύματα από τριβή

Είναι σημαντικό να γίνει άμεσος καθαρισμός του τραύματος καθώς μπορεί να προκύψουν ουλές, αλλά και χρωματισμός του δέρματος από μικρά τρίμματα της ασφάλτου. Στη συνέχεια ακολουθείτε τις γενικές οδηγίες για εγκαύματα ανάλογα με τη βαρύτητα του τραύματος.

Πώς αντιμετωπίζονται τα χημικά εγκαύματα

Η σοβαρότητα αλλά και ο τρόπος αντιμετώπισης του χημικού εγκαύματος:

  • εξαρτάται από το είδος και την πυκνότητα της χημικής ουσίας
  • από το σημείο του σώματος που έχει εκτεθεί
  • τη διάρκεια της επαφής με το χημικό προϊόν
  • το αν το χημικό προϊόν εισχώρησε στον οργανισμό λόγω εισπνοής ή λόγω κατάποσης

Εάν η έκταση του εγκαύματος είναι μεγαλύτερη από 10 εκατοστά ή εάν το έγκαυμα βρίσκεται στο πρόσωπο, στα χέρια, στα πόδια, στους γλουτούς, την βουβωνική χώρα ή σε κάποια μεγάλη άρθρωση όπως το γόνατο θα πρέπει να εξεταστεί άμεσα από γιατρό.

 

Πρώτα απ’ όλα, είναι απαραίτητο να αφαιρέσετε τη χημική ουσία και να ξεπλύνετε την περιοχή με τρεχούμενο νερό για 10 έως 20 λεπτά για να αφαιρέσετε τυχόν χημικά υπολείμματα από το δέρμα. Βγάλτε οποιαδήποτε είδη ένδυσης ή κοσμήματα που μπορεί να έχουν έρθει σε επαφή με τη χημική ουσία. Με αυτό τον τρόπο αποτρέπετε την εξάπλωση του εγκαύματος.

 

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε περίπτωση που τα χημικά έρθουν σε επαφή με τα μάτια, καθώς πρέπει να χρησιμοποιηθεί τρεχούμενο νερό για τουλάχιστον 20 λεπτά στην περιοχή πριν την μετάβαση του παθόντα σε νοσοκομείο.

 

Αν ένα άτομο καταπιεί ένα χημικό προϊόν, θα πρέπει να ελέγξετε άμεσα το στόμα του για πληγές ή εγκαύματα. Αν το χημικό προϊόν ήταν κάποια αλκαλική βάση και το άτομο το κατάπιε, τότε θα προκαλέσει εγκαύματα στο εσωτερικό του στομάχου, τα οποία είναι πιθανό να προκαλέσουν συμπτώματα διαφορετικά από άλλου τύπου χημικά εγκαύματα. Τηλεφωνήστε στο Κέντρο Δηλητηριάσεων για βοήθεια ή μεταφερθείτε στο κοντινότερο νοσοκομείο. Μην χορηγήσετε καμία άλλη ουσία από του στόματος, εκτός και αν σας συμβουλεύσει διαφορετικά ένας επαγγελματίας του Κέντρου Δηλητηριάσεων. Αν ο ασθενής δεν έχει τις αισθήσεις του καλέστε το 166.

Πώς αντιμετωπίζονται τα εισπνευστικά εγκαύματα

Απαιτείται άμεση ιατρική βοήθεια.

 

Μην τοποθετήσετε μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι του εγκαυματία, αν υπάρχει έγκαυμα στις αναπνευστικές οδούς, καθώς υπάρχει κίνδυνος να φράξουν.

Πώς αντιμετωπίζονται τα εγκαύματα από τον ήλιο και τα εγκαύματα ακτινοβολίας

Η συχνή εφαρμογή με απαλό μασάζ στο δέρμα μιας ενυδατικής, αναπλαστικής κρέμας, συνήθως είναι αρκετή. Επίσης, δώστε προσοχή και στην πρόληψη αφυδάτωσης του οργανισμού με λήψη επαρκούς ποσότητας υγρών και με αποφυγή του αλκοόλ.

 

Για ιδιαιτέρως εκτεταμένα εγκαύματα ή εγκαύματα που έχουν προκαλέσει φουσκάλες, αλλά και για εγκαύματα σε παιδιά ή μωρά απαιτείται ιατρική εκτίμηση.

Πώς αντιμετωπίζονται τα κρυοπαγήματα

  • Απομακρύνετε τα υγρά ρούχα και αντικαταστήστε τα με στεγνά.
  • Οι ασθενείς με κρυοπαγήματα πρέπει να μεταφέρονται άμεσα σε κλειστό και θερμό χώρο. Αν δεν είστε σε κλειστό χώρο, αποφύγετε την προσπάθεια επαναφοράς της θερμοκρασίας της πάσχουσας περιοχής.
  • Σκεπάστε τον ασθενή ώστε να ανεβεί η θερμοκρασία στις περιοχές που έχουν εμφανιστεί κρυοπαγήματα.
  • Για το πρόσωπο τοποθετήστε ζεστές κομπρέσες, ενώ τα άκρα που έχουν υποστεί κρυοπαγήματα βυθίστε τα σε θερμό νερό περίπου 37 βαθμούς για 20 λεπτά.
  • Εφαρμόστε ενυδατική κρέμα.
  • Αν παρουσιαστούν φυσαλίδες ή το δέρμα δεν ανακτήσει το χρώμα του απευθυνθείτε σε γιατρό. Αν παρουσιαστούν φουσκάλες γύρω από τις αρθρώσεις αναζητείστε ιατρική συμβουλή.

Τι να ΜΗΝ κάνετε:

  • ΜΗΝ ακουμπάτε την περιοχή που έχει υποστεί κρυοπαγήματα απευθείας σε πηγή θερμότητας (καλοριφέρ, θερμοφόρα κλπ)
  • ΜΗΝ ξύνετε ή τρίβετε την προσβεβλημένη περιοχή.

Πώς αντιμετωπίζονται οι εγκαυματικές ουλές

Οι ουλές είναι η πιο συχνή επιπλοκή ενός εγκαύματος ακόμα και όταν, από χειρουργικής άποψης, έχει γίνει ή καλύτερη δουλειά από τον χειρουργό. Οι ουλές συνήθως αρχίζουν να αναπτύσσονται εντός των πρώτων μηνών μετά τον τραυματισμό και σταθεροποιούνται 12 – 18 μήνες μετά το έγκαυμα.

 

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ

  • Οι υπερτροφικές ουλές εμφανίζονται λίγο καιρό μετά τον τραυματισμό και συνήθως έχουν έντονο ερυθρό χρώμα.
  • Τα χηλοειδή επεκτείνονται πέρα από τα όρια του αρχικού τραύματος ή της χειρουργικής τομής. Είναι περισσότερο έντονα, κόκκινα και παρουσιάζουν κνησμό. Οι συνηθέστερες θέσεις που εντοπίζονται τα χηλοειδή είναι η θωρακική χώρα, ο ώμος , η πλάτη και τα αυτιά.
  • Οι ρικνωτικές ουλές επηρεάζουν την κινητικότητα των αρθρώσεων και την λειτουργικότητά τους και μπορεί να οδηγήσουν σε παραμορφώσεις. Τέτοιες ουλές εμφανίζονται συχνά μετά από εγκαύματα στην περιοχή των αρθρώσεων. Εάν είναι στα πόδια, ενδέχεται να δυσκολεύουν τη βάδιση, το κάθισμα, το ανέβασμα μιας σκάλας. Εάν είναι στα χέρια μπορεί να αντιμετωπίζετε δυσκολία στην καθημερινότητα και τις χειρωνακτικές εργασίες. Θα σας βοηθήσει ένα  πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσιοθεραπείες και διατάσεις πολλές φορές την ημέρα αφού προηγηθεί καλή ενυδάτωση και ίσως χρειαστεί η χρήση ενός νάρθηκα που θα βοηθάει τη διάταση. Μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος από ό,τι έχετε συνηθίσει, αλλά η κίνηση και η δραστηριότητα θα βελτιώσουν την ικανότητά σας να κινείστε και να φροντίζετε τον εαυτό σας. Να κάνετε όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα για τον εαυτό σας, όπως να ντύνεστε και να περιποιείστε τον εαυτό σας.

 

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ

Πολλές φορές δεν είναι δυνατή η πλήρης αισθητική και λειτουργική αποκατάσταση. Αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένους τρόπους αντιμετώπισης, αλλά θα πρέπει να σας δοθούν συγκεκριμένες οδηγίες για τη φροντίδα των ουλών, τη φαρμακευτική αγωγή και κάθε πότε θα πρέπει να επισκέπτεστε το γιατρό σας. Θα χρειαστεί να συνεργαστείτε στενά μαζί του για την όσο το δυνατόν καλύτερη επούλωσή τους. Απαιτείται ισχυρή θέληση από εσάς και τα μέλη της οικογένειάς σας να ακολουθήσετε το σχέδιο θεραπείας για να εξασφαλίσετε το καλύτερο αποτέλεσμα των ουλών. Εάν κριθεί απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε πιεστικά ενδύματα θα πρέπει να φοριούνται 23 από τις 24 ώρες/ημέρα.

Πιεστικά Ενδύματα: Ειδικά custom-made  πιεστικά ενδύματα με διάφορα επιπρόσθετα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάτω από τα ενδύματα πίεσης, σε περιοχές όπου η βέλτιστη πίεση δεν μπορεί να εφαρμοστεί όπως είναι οι κοίλες περιοχές του σώματος. Τα επιπρόσθετα αυτά υλικά μπορεί να είναι αφρώδη μαξιλαράκια, φύλλα σιλικόνης, gel σιλικόνης. Τα πιεστικά ενδύματα βοηθούν στη μείωση του πάχους της ουλής, στον αποχρωματισμό της ερυθρότητας, στον περιορισμό οιδήματος, στη μείωση της φαγούρας και την προστασία του νέου δέρματος. Tα πιεστικά ενδύματα θα πρέπει να φοριούνται όλο το 24ωρο (εκτός από τη διάρκεια του μπάνιου ή του μασάζ) και για μια περίοδο τουλάχιστον 12 μήνες έως και 2 χρόνια για να έχουν αποτελεσματικότητα.

Στεροειδή: Ενέσιμη έγχυση κορτιζόνης στις ουλές.

Laser: Ενεργοποιεί φυσιολογικούς μηχανισμούς ανάπλασης και είναι σημαντικό οι ουλές να είναι όσο το δυνατόν πιο πρόσφατες (κόκκινες).

Χειρουργική Αφαίρεση: Η χειρουργική αφαίρεση μπορεί να είναι μια επιλογή εάν η ουλή σας εμποδίζει να εκτελείτε λειτουργικές δραστηριότητες. Ο θεράποντας ιατρός σας θα αξιολογήσει εάν σας χρειάζεται.

 

ΦΡΟΝΤΙΔΑ-ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΟΥΛΩΝ

Κνησμός: Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν έντονο κνησμό μετά το έγκαυμα επειδή τα εγκαύματα μπορεί να βλάψουν ή να καταστρέψουν τους λιθογόνους αδένες. Τα εγκαύματα μερικού πάχους έχουν λίγους λιπογόνους αδένες και τα εγκαύματα πλήρους πάχους ή τα δερματικά μοσχεύματα δεν έχουν λιπογόνους αδένες. Η έλλειψη λιπογόνων αδένων οδηγεί σε ξηρό δέρμα. Συζητήστε με τον γιατρό σας  σχετικά με την ενυδάτωση που θα πρέπει να εφαρμόζετε συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας, με μασάζ και μαλάξεις για να βοηθήσετε τις ουλές σας να μαλακώσουν. Το μασάζ όταν συνδυάζεται με διατάσεις, μπορεί να κάνει την ουλή σας πιο μαλακή. Μιλήστε με τον θεραπευτή σας για να μάθετε για συγκεκριμένες τεχνικές μασάζ. Συζητήστε με το γιατρό σας εάν είναι κατάλληλη για εσάς μια φαρμακευτική αγωγή με αντισταμινικά. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε βαζελίνη ή αντιβιοτικές αλοιφές για να ενυδατώσετε το δέρμα σας. Αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε αλλεργικές αντιδράσεις και καταστροφή του δέρματος.

Ήλιος: Θα πρέπει να αποφεύγετε να εκθέτετε τις ουλές σας στο φως του ήλιου. Εάν βγείτε στον ήλιο, σας συνιστούμε να προγραμματίζετε τις δραστηριότητες σας νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, όταν ο ήλιος είναι λιγότερο έντονος και να εφαρμόζετε συχνά αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας επαναλαμβάνοντας την εφαρμογή του συχνά.

 

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Μαζί με το δέρμα τραυματίζεται και η ψυχή.

Οι ουλές εκτός από τη λειτουργική δυσκολία που δημιουργούν ενδέχεται να επηρεάσουν και την ψυχολογία του ατόμου, καθώς μπορεί να αισθάνεται αμήχανα, να επηρεαστεί η αυτοεκτίμησή του και να αποφεύγει τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση, κατάθλιψη και χαμηλότερη ποιότητα ζωής. Τα πολλά επανορθωτικά χειρουργεία που απαιτούνται και η  διαδικασία επούλωσης μπορεί να φαίνεται μακροχρόνια και απογοητευτικά για έναν εγκαυματία και την οικογένειά του. Μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από επαγγελματία ψυχολόγο.